Teoria Wyckoff’a – narodziny analizy technicznej

Wprowadzenie,

 

Richard Demille Wyckoff (1873–1934) na początku XX wieku był pionierem w technicznym podejściu do badania rynku akcji. Jest uważany za jednego z pięciu „tytanów” analiz technicznych, wraz z Dow’em, Gannem, Elliottem czy Merrill’em. W wieku 15 lat podjął pracę jako makler giełdowy w nowojorskim domu maklerskim, a następnie został szefem własnej firmy, mając jeszcze 20 lat. Przez prawie dwie dekady pisał i redagował „The Magazine of Wall Street”, który w pewnym momencie miał ponad 200 000 subskrybentów. Wyckoff był zapalonym studentem rynków oraz aktywnym traderem. Obserwował działania rynkowe i kampanie legendarnych inwestorów swoich czasów, w tym JP Morgan i Jesse Livermore. Na podstawie obserwacji i wywiadów z dużymi traderami, Wyckoff skodyfikował najlepsze praktyki Livermore i innych w przepisach, zasadach i technikach metodologii handlu, zarządzaniu pieniędzmi i dyscyplinie mentalnej.

 

Założenia metody Wyckoffa

 

Wyckoff uważał, że analityk powinien być detektywem, jego rolą jest odkrycie sił stojących za wahaniami cen i wolumenu. Był psychologiem rynku, rozważającym ludzkie motywacje, które napędzają te ruchy, oraz generałem, który planuje kampanię giełdową, gdy wykresy pokazują, że są one na najbardziej dochodowym etapie. Wyckoff miał zestaw bardzo prostych celów, które nie różnią się od dzisiejszych:

 
– Wybierz tylko te akcje, które będą poruszać się najszybciej, najwcześniej i najdalej na rynku niedźwiedzia lub byka,
– Ograniczaj straty i pozwól na wzrost zysków,
– Efektywnie wykorzystuj kapitał inwestycyjny.

 
Popularność Wyckoffa jako analityka gwałtownie rosła, a jego biuletyny cieszyły się dużym zainteresowaniem. Po ponad 40 latach na rynku nadal uczył metody opartej na prawie podaży i popytu. „Gdy popyt na zapasy przewyższa podaż, ceny rosną, “Kiedy podaż jest większa niż popyt, ceny spadają”.
Cholernie proste, prawda?. Porównał taśmę giełdową do filmu, mówiąc:„ Każda minuta dnia pokazuje, czy podaż czy popyt jest większy ”.

 

 

Prawo podaży i popytu Wyckoffa

 

Według Wyckoff’a rynek można zrozumieć i przewidzieć dzięki szczegółowej analizie podaży i popytu, którą można ustalić na podstawie analizy cen, wolumenu i czasu. . Wyidealizowany schemat konceptualizacji przygotowań i realizacji dużych interesów na rynkach byków i niedźwiedzi przedstawiono na rysunku nr 1. Celem jest ocena, w jaki sposób rynek reaguje na walkę podaży i popytu.
Teorią Wyckoffa kieruje fakt, że każda zmiana na rynku składa się z fal kupowania i sprzedawania, które będą trwały tak długo, jak długo będą w stanie przyciągnąć kolejnych. Gdy wyczerpie się impuls danej fali, fala ta kończy się i zaczyna się fala przeciwna. Małe codzienne fale stopniowo przekształcają się w większe fale, które ostatecznie przekształcają się w huśtawki rynku niedźwiedzia lub byka.

 
 

Schemat Wyckoff’a

 

Na rysunku nr 2. przedstawiono schemat ogólny Wyckoff’a. Wyróznić można cztery podstawowe fazy: akumulacja/ trend wzrostowy/ dystrybucja/ trend spadkowy. Klucz do sukcesu to znaleźć moment zakończenia danego trendu wzrostowego (dystrybucja) oraz moment wejścia (akumulacja). Wyckoff na bazie licznych obserwacji zauważył powtarzające się formacje wynikające z prawa podaży popytu i emocji ludzkich.
 

 

Schemat Wyckoff’a – Akumulacja

 

 
Faza A
Siła sprzedaży na rynku maleje, a trend spadkowy zaczyna zwalniać. Faza ta zazwyczaj charakteryzuje się wzrostem wolumenu handlowego. Wstępne wsparcie (ang. Preliminary Support – PS) wskazuje na to, iż na rynku zaczynają pojawiać się kupujący, ale nie ma ich jeszcze tylu, aby zatrzymać trend spadkowy.

Świeca Akumulacyjna (ang. Climax Selling – SC) powstaje w wyniku intensywnej sprzedaży do której dochodzi przez masową kapitulację inwestorów. Jest to często punkt w którym dochodzi do ogromnych różnic w cenie (zmienności ceny). W tej fazie na rynku dominuje tzw. panika sprzedażowa, która objawia się m.in formowaniem się dużych świeczek i daleko sięgających knotów. Silny spadek szybko zamienia się w odbicie lub w tzw. Automatic Rally (AR). Dzieje się tak ponieważ nadmierna podaż jest natychmiastowo absorbowana przez kupujących. Zasadniczo rzecz ujmując trading range (TR) w schemacie akumulacji określany jest przez odstęp między dolną granicą SC i górną granicą AR.

Jak wskazuje już sama nazwa, do Secondary Test (ST) dochodzi gdy cena spada w pobliże SC. Jest to moment w którym rynek sprawdza czy trend spadkowy rzeczywiście się zakończył, czy jeszcze trwa. W tym momencie wolumen handlowy oraz zmienność ceny są zwykle niższe niż w pozostałych fazach. Chociaż ST często tworzy tzw. higher low w stosunku do SC, to jednak nie jest to zasadą.
 
Faza B
Opierając się o Prawo przyczyn i skutków Wyckoffa, faza B może być postrzegana jako przyczyna, która prowadzi do skutku.

Zasadniczo rzecz ujmując, Faza B to etap konsolidacji, w którym gracz gromadzi największą liczbę aktywów na jaką tylko go stać. Na tym etapie rynek ma tendencję do testowania zarówno poziomu oporu (ang. resistance), jak i wsparcia (ang. support) TR.

Podczas Fazy B może dochodzić do wielu Secondary Tests (ST). W niektórych przypadkach mogą one powodować powstanie higher highs (pułapek na byki) i lower lowers (pułapki na niedźwiedzie) w stosunku do SC i AR fazy A.
 
Faza C
Podczas typowej Fazy Akumulacji C dochodzi do pojawienia się tzw. sprężyny (ang. spring). Spring najczęściej działa jak ostatnia pułapka na niedźwiedzie, zanim rynek zacznie osiągać higher lows. W trakcie fazy C gracz dba o to, aby na rynku pozostało już niewiele aktywów do sprzedania – sprawdza czy wszyscy Ci którzy mieli już sprzedać już to zrobili.

Sprężyna najczęściej przełamuje obecne na rynku poziomy wsparcia, aby powstrzymać (ang. stop out) inwestorów przed opuszczeniem rynku i wprowadzić ich w błąd. Spring można również określić jako ostateczną próbę zakupu akcji po niższej cenie przed rozpoczęciem trendu wzrostowego. Pułapka na niedźwiedzie skłania inwestorów detalicznych do pozbycia się posiadanych przez siebie aktywów.

W niektórych przypadkach rynkowi udaje się utrzymać wypracowane poziomy wsparcia, przez co na rynku nie występuje Spring. Oznacza to, że istnieją pewne Schematy akumulacji, które są zgodne z założoną przez Wyckoff’a teorią, ale nie zawsze muszą one wiązać się z pojawieniem się na rynku Spring.
 
Faza D
Faza D reprezentuje przejście między Przyczyną a Skutkiem. Ta faza znajduje się pomiędzy strefą akumulacji (fazą C), a wybiciem z zakresu handlowego (faza E).

Najczęściej w Fazie D dochodzi do znaczącego wzrostu wolumenu obrotu handlowego i wzrostu zmienności ceny. W chwili w której dochodzi do Fazy D na rynku najczęściej został już wypracowany Last Point Support (LPS) . LPS często poprzedza przebicie poziomów oporu, co z kolei tworzy higher highs. Taka sytuacja najczęściej sygnalizuje pojawienie się tzw. Signs of Strenght (SOS), ponieważ poprzednie poziomy oporu teraz stają się poziomami wsparcia.

Pomimo nieco mylącej terminologii związanej z LPS (dosł. Ostatni Punkt Wsparcia), to w trakcie Fazy D może wyklarować się kilka takich punktów. W niektórych sytuacjach zanim na rynku dojdzie do skutecznego przełamania większego zakresu handlowego przez cenę i przejścia rynku do Fazy E, to najpierw mogą pojawiać się krótkie strefy konsolidacji.
 
Faza E
Faza E jest ostatnim etapem Schematu akumulacji. Charakteryzuje się wyraźnym przełamaniem TR, które spowodowane jest wzrostem popytu na rynku. To właśnie w tej fazie dochodzi do skutecznego przełamania trading rang, co z kolei otwiera drogę do wzrostów.

 

Schemat Wyckoff’a – Dystrybucja

 

 
Faza A
Do pierwszej fazy dochodzi, gdy rozpoczęty wcześniej trend wzrostowy zaczyna zwalniać z powodu malejącego popytu. Preliminary Supply (PSY) sugeruje, że na rynku pojawia się coraz więcej chętnych do sprzedaży, chociaż wciąż nie jest to siła wystarczająco duża, aby zatrzymać trend wzrostowy. Taka sytuacja ostatecznie doprowadza do powstania tzw. Buying Climax (BC) , która związana jest z rychłym zwiększeniem zainteresowania kupujących. Najczęściej są to mało doświadczeni inwestorzy, którzy kupują w wyniku emocji, a nie analizy sytuacji.

Silny ruch ceny w górę powoduje tzw. Automatic Reaction (AR) – a dzieje się tak ponieważ nadmierny popyt jest absorbowany przez market makerów. Innymi słowy, gracz zaczyna dystrybuować (sprzedawać) swoje aktywa do późnych nabywców. Ponowne przetestowanie okolic BC przez rynek jest momentem w którym dochodzi do Secondary Tests (ST) , co najczęściej formuje tzw. lower high.
 
Faza B
Dystrybucja w trakcie Fazy B działa jako swoista strefa konsolidacji (przyczyna), która poprzedza trend spadkowy (efekt). W tej fazie gracz stopniowo sprzedaje swoje aktywa, absorbując popyt na rynku i jednocześnie osłabiając go.

W tej fazie również rynek (zazwyczaj) wielokrotnie testuje zarówno górne, jak i dolne wstęgi zakresu handlowego. Testy mogą wiązać się z formowaniem się krótkoterminowych pułapek na niedźwiedzie i byki. W fazie B czasami zdarza się również, że rynek porusza się powyżej poziomu oporu utworzonego przez BC, co powoduje ST , który często określany jest w tym kontekście jako Upthrust (UT).
 
Faza C
W niektórych sytuacjach ostatnia pułapka na byki może pojawić się chwilę po zakończeniu się okresu konsolidacji. Taką sytuację określa się mianem UTAD lub Upthrust After Distribution. Termin ten zasadniczo jest przeciwieństwem Sprężyny akumulacyjnej (ang. Accumulation Spring).
 
Faza D
Faza D w Schemacie dystrybucji jest prawie lustrzanym odbiciem tej samej fazy ze schematu akumulacji. W tej fazie LPSY zazwyczaj znajduje się pośrodku zakresu handlowego tworząc lower high. Wraz z pojawieniem się Fazy D na rynku tworzą się kolejne LPSY – w okolicy lub poniżej strefy wsparcia. W chwili w której rynek spada poniżej linię wsparcia dochodzi do tzw. Evident Sign of Weakness (SOW).
 
Faza E
Ostatni etap Dystrybucji, to nic innego jak początek trendu spadkowego. Na tym etapie w trading range powstaje znacząca przerwa, która spowodowana jest silną dominacją podaży nad popytem.